Οι διανοούμενοι

Προτού αναλωθούμε νε αναπτύξουμε τον κοινωνικό και καθοδηγητικό ρόλο των διανοουμένων, θεωρώ ως υποχρέωσή μου να δώσω το νόημα της λέξης.
Η λέξη είναι σύνθετη: Δια + νους. Δεν νομίζω πως η πρώτη λέξη είναι η πρόθεση δια, που δηλώνει το δια μέσου. Έχω τη γνώμη πως πρόκειται για τη λέξη Δίας που σημαίνει φως. Στην άποψη αυτή έφτασα, αναλογιζόμενη τη λατινική λέξη dies που θα πει ημέρα και ημέρα χωρίς φως δεν υπάρχει. Η δεύτερη λέξη είναι η έννοια νους, ρίζα νο-, από την οποία πάμπολλα παράγωγα. Το ρήμα νοώ = εννοώ, παρατηρώ, αντιλαμβάνομαι, καταλαβαίνω, σκέπτομαι, επι-νο-ώ, μηχανεύομαι, νο-μίζω, θεωρώ, δηλώνω. Τα ουσιαστικά: νόημα: το αποτέλεσμα της νο-ητικής ενέργειας, ό,τι διανοείται κανείς, το διανό-ημα, ιδέα, σκοπός. Νοήμων: ο έχων νου, ο υγιής το νου. Νόηση: η δια του νου αντίληψη, η σκέψη. Νοητικός: ο γρήγορος στο μυαλό, ο οξύνους, ο ευφυής. Νοητός: ο προσιτός στο νου, ο αντιληπτός με το νου. Νοερός: ο με το νου αντιληπτός.
Διανοούμενος λοιπόν είναι αυτός, που έχει προικιστεί από τη φύση με φωτισμένο νου, που έχει μυαλό και όλες τις ιδιότητες, που μας δίδουν τα παράγωγά της ρίζας νο-. Έχοντας λοιπόν αυτή τη χάρη, έχει και τη δύναμη να βλέπει στο βάθος τους τα κοινωνικοπολιτικά πράγματα. Μπορεί να ξαναδιαβάζει τις ειδήσεις των εφημερίδων νοερά και να ανακαλύπτει αυτό, που πολλές φορές κρύβεται κάτω από τις λέξεις.
Έχοντας δώρο το νοητικό αυτό χάρισμα οι άνθρωποι του πνεύματος έχουν μια ξεχωριστή αποστολή σ’ αυτό τον κόσμο. Είναι ταγμένοι στη διαφώτιση και καθοδήγηση των ανθρώπων να βρίσκουν το δρόμο τους ανάμεσα στο πλήθος των πληροφοριών, με τις οποίες βομβαρδίζονται καθημερινά, γεγονός που στις ημέρες μας έχει εξελιχθεί σε μάστιγα. Να τους βοηθούν να διακρίνουν το ψέμα από την αλήθεια. Να ξεχωρίζουν την πληροφόρηση από τη γνώση. Να συνειδητοποιήσουν σε βάθος το καλό και το κακό, καθώς και τις συνέπειές τους. Αν δεν μπορούν να ξεσκεπάζουν οι ίδιοι τα πράγματα, να περιμένουν τουλάχιστον τη στιγμή της αποκάλυψης, που πάντοτε έρχεται αργά ή γρήγορα. Να έχουν υπομονή, επιμονή και δύναμη μπροστά στις δυσκολίες. Τις οποίες επίσης πρέπει να διδαχθούν να τις παλεύουν, να τις νικούν με τον προσωπικό τους αγώνα, γιατί Μεσίες δεν υπάρχουν πια. Για την ακρίβεια ποτέ δεν υπήρξαν. Υπήρξαν μόνον άνθρωποι φωτισμένοι, που είχαν συνείδηση του κοινωνικού τους προορισμού και τον υπηρετούσαν πιστά.
Στις μέρες μας, που τα πάντα καταρρέουν γύρω μας, που χάνεται η ανθρωπιά, η αξιοπρέπεια και το φιλότιμό μας, περισσότερο παρά ποτέ οι διανοούμενοι οφείλουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Οφείλουν να υπηρετούν το λαό, να διαλέγονται με το λαό, να συστηματοποιούν τους αγώνες του και να του δείχνουν τα μέσα για την επιτυχία του. Χρέος έχουν επίσης να διαφωτίζουν το λαό για τη διάσωση της εθνικής του ταυτότητας. Να γίνουν η μαρτυρία της αλήθειας και της ελευθερίας, που σημαίνει να αναλάβουν αγώνες επιστημονικούς και συνειδητούς για την αποδέσμευση του ανθρώπου από την καταδυνάστευση των δυνάμεων της φύσης και της κοινωνίας. Οφείλουν ακόμη να διαφυλάττουν τις ηθικές και πνευματικές αξίες της πατρίδας τους και να μεριμνούν για τη διαφύλαξη και την περαιτέρω εξέλιξή τους.
Η θέση του διανοούμενου μοιάζει με εκείνη του Σωκράτη. Ο αρχαίος σοφός δήλωσε στο δικαστήριο που τον δίκαζε, πως ο κοινωνικός του σκοπός ήταν αυτός του οίστρου. Οίστρος είναι η αλογόμυγα, που δεν αφήνει το άλογο να ησυχάζει, να επαναπαύεται, αλλά με τα τσιμπήματά του το κρατάει σε διαρκή εγρήγορση και ετοιμότητα σκέψης και δράσης. Όμοια και οι διανοούμενοι οφείλουν να αφυπνίζουν τον κόσμο, σαν τον οίστρο να τον οιστρηλατούν, να τον θέτουν προ των ευθυνών του και να τον δραστηριοποιούν προς τη λύση των προβήμάτων του ατομικά, αλλά κυρίως συλλογικά. Το «όλοι μαζί μπορούμε» πρέπει να γίνει λάβαρο συνειδητό για τον κάθε ένα.