ΑΡΙΘΜΟΙ

Δεν ξέρεις να σιωπάς;

Μην θορυβείς,

έχει ευαίσθητα αυτιά η εξουσία,

λεπτά αυτιά αριστοκρατικά,

με τόσο θράσος έρχεσαι να φωνάζεις;

Σιώπησε επιτέλους!

Βγάλε τον σκασμό και ζήσε όπως μπορείς!

Συμβαίνουν τα ατυχήματα, τα δυστυχήματα!

Συνέχισε την ζωή σου,

μην δημιουργείς θορύβους!

Κρύβεις τόσες μελωδίες με τις κραυγές σου!

Κι αν δεν μπορείς, τράβα στον παπά

να εξομολογηθείς, να μεταφέρει στον θεό

την ενοχλητική φωνή σου!

Δεν έχει δικαίωμα η εξουσία να πλαγιάσει;

Να κοιμηθεί ανενόχλητη;

Βγάλε τον σκασμό!

Επιτέλους αποσύρσου, προσευχήσου!

Η ευθύνη είναι δική σου!

Ναι, ναι, δική σου!

Άναψε το καντηλάκι σου,

βάλε μιάν μαύρη μαντήλα,

κάνε, ως σωστή πιστή, ένα τρισάγιο,

ψάλλε θλιμμένα και γοερά!

Ως αρμόζει σε άγιο άνθρωπο!

Μοναχά μην φωνασκείς,

μην ενοχλείς τα ευαίσθητα

μακρουλά αυτιά της εξουσίας!

Αφελής είσαι;

Ανόητη! Αριθμοί όλοι στο ίδιο τρένο είσαστε!

Αριθμοί! Σας έχουν εξαργυρώσει ήδη!

Περιμένετε την σειρά σας και μην θορυβείτε!

Η εξουσία πρέπει να ζήσει!

Άχρηστοι αριθμοί!

Ο μόνος ωραίος θόρυβος είναι από τα αργύρια!

Το ποίημα έγραψε η εξαίρετη ποιήτρια Αγγελική-Μαρίνα Ραυτοπούλου.

Είναι ό,τι ωραιότερο έχω διαβάσει αυτόν τον χρόνο. Το ποίημα απευθύνεται σε αυτούς που σκέπτονται, που προβληματίζονται, αλλά και σε αυτούς που σαν την στρουθοκάμηλο, αδιαφορούν γιατί δεν θέλουν να μάθουν και να προβληματιστούν. Αλλά στις σχέσεις λαού και εξουσίας η άγνοια σκοτώνει τον λαό. Το μόνο όπλο που διαθέτει ο εξουσιαζόμενος είναι η γνώση, η σκέψη και ο αγώνας.

Εκτός αν ο λαός δεν φοβάται τον θάνατο, τον αναξιοπρεπή θάνατο, ούτε γι αυτόν ούτε για τα παιδιά του.

Λίγα λόγια και καλά, ως απαντήσεις σε εξίσου δυνατές ερωτήσεις

Ερ. Στις μέρες μας ποιον θεωρείτε ήρωα;

Απ. Στην αρχαιότητα για να θεωρείται κάποιος ήρωας έπρεπε τουλάχιστον ο ένας από τους γεννήτορες να είναι θεός ή η μητέρα ή ο πατέρας. Βέβαια και ο ίδιος όφειλε με ανδραγαθίες να αποδεικνύει τον ηρωισμό του στους ανθρώπους. Σήμερα εκείνο που χρειάζεται, και νομίζω πως είναι σημαντικό, είναι να είναι Άνθρωπος με το Α κεφαλαίο. Σε αυτήν την περίπτωση θα υπηρετεί την έννοια του ανθρωπισμού όπως την οραματίστηκαν οι αρχαίοι μας που θεμελίωσαν αυτήν την αρετήν. Και θεωρώ υποχρέωσή μου εδώ να θυμίσω εν συντομία τις βασικές αρχές του ανθρωπισμού.  Ανθρωπισμός λοιπόν σημαίνει:

 -Σεβασμός στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του Ανθρώπου.
-Αναγνώριση της αξίας της προσωπικότητάς του.
-Ενδιαφέρον  για την ολόπλευρη ανάπτυξη της  ανθρώπινης προσωπικότητας μέσα από φροντισμένη εκπαίδευση κοινή σε όλους.
-Ενδιαφέρον της πολιτείας για την ευημερία των ανθρώπων και ταυτόχρονα μέριμνα για τη δημιουργία ευνοϊκών κοινωνικών συνθηκών για όλα τα μέλη της κοινωνίας. Κοινωνικός  Ανθρωπισμός.
-Ελευθερία σκέψης και έκφρασης, ανοχή των απόψεων του συνανθρώπου.
-Άρνηση του φανατισμού, της μισαλλοδοξίας, της ανευλάβειας για τις  απόψεις των άλλων.

Για όλα αυτά και άλλα ακόμη που δεν ανέφερα, ο καθένας όμως μπορεί να προσθέσει και άλλα σχετικά, ο σύγχρονος ήρωας αγωνίζεται να γίνουν πράξη και το κάνει ανυστερόβουλα, όχι αποβλέποντας σε κάποιο προσωπικό υλικό όφελος, αλλά στο γενικό καλό, μέσα στο οποίο και ο ίδιος συμπεριλαμβάνεται. Ο άνθρωπος αγωνίζεται για τον άνθρωπο.

Ερ. Η αναφορά σας και στον δαίμονα μας φέρνει στο μυαλό την δαιμονοποίηση που διακρίνουν αρκετοί στον ξένο, στον πρόσφυγα. Σχόλιο.

Απ. Όταν οι άνθρωποι έχουμε συνηθίσει να ζούμε σε κλειστά σύνορα, μακριά από τον κόσμο, όταν μαθαίνουμε τον κόσμο από έναν πολύ επικίνδυνο δάσκαλο, και εννοώ την τηλεόραση, που συνήθως διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, ναι, τότε θεωρούμε τον άγνωστο, τον πρόσφυγα, τον μετανάστη ως δαίμονα, διότι τον φοβόμαστε. Οι σύγχρονοι δαίμονές μας λοιπόν είναι οι ξένοι, το άλλο, το διαφορετικό. Δαιμονοποίηση είναι ο φόβος μας για το άλλο. Για αυτό που δεν ξέρουμε. Αλλά νομίζω ότι και στην αρχαιότητα και ιδιαίτερα στην περίπτωση του Λαέρτη ίσχυε το ίδιο.

Ερ. Γιατί ανατρέχουμε ξανά και ξανά στα Αρχαία κείμενα και στη μυθολογία για να βρούμε απαντήσεις συχνά-πυκνά για αυτά που μας απασχολούν?

Γιατί εκεί, στον μύθο, βρίσκεται όλο μας το σήμερα. Μύθος δεν είναι το παραμύθι. Μύθος είναι ο λόγος και μάλιστα ο μυητικός λόγος. Ας μην ξεχνάμε πως με μύθους εμυούντο όσοι επιθυμούσαν να μάθουν τα μυστικά της ζωής, συνεπώς, κάθε μύθος κρύπτει νουν αληθείας. Τα αρχαία μας κείμενα δεν είναι μόνον χτεσινά, είναι διαχρονικά, για τώρα, για χτες, για αύριο, για πάντα. 

Ι. Ερωτήσεις και απαντήσεις. Θέμα: Μυθολογία

Ερ. 1. Το βιβλίο σας επιθυμείτε να αφορά σε όλες τις ηλικίες των αναγνωστών

Απάντηση: Επιθυμία μου πράγματι είναι το βιβλίο να αγγίξει όλες τις ηλικίες των ανθρώπων. Αλλά αν το πετυχαίνω αυτό, δεν το γνωρίζω. Γνωρίζω όμως ότι η μυθολογία μιλάει με πολλούς τρόπους και με πολλές γλώσσες σε όλους τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι γοητευόμαστε με τους μύθους και προσπαθούμε να δώσουμε τις δικές μας ερμηνείες για τον κόσμο μας και την ιστορία μας. Οι μύθοι τι κάνουν; Μας δίνουν πληροφορίες για την δημιουργία του κόσμου. Την ερμηνεία του κόσμου μέσα από τους μύθους την ακούμε καλύτερα, με περισσότερη προσοχή. Τι  λέει ο Σεφέρης σε ένα του ποίημα. «Κι αν σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές, είναι γιατί τ’ ακούς καλύτερα». Αυτό σημαίνει ότι δίνουμε περισσότερο χρόνο και χώρο στην σκέψη και στον προβληματισμό μας και ταυτόχρονα δίνουμε και την ευκαιρία στον εαυτό μας να δώσει τις δικές του απαντήσεις  πάνω στο αιώνιο μυστήριο της ζωής και του θανάτου, της δημιουργίας και της προέλευση του ανθρώπου και του κόσμου. Άρα οι μύθοι, που δεν είναι βέβαια παραμύθια, αλλά λόγοι μυητικοί για τον άνθρωπο και τον κόσμο του, έχουν την δύναμη να μας γοητεύσουν και να μας προβληματίσουν από την στιγμή που αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο ως την στιγμή που τον εγκαταλείπουμε.     

Ερ. 2. Οι μύθοι στοχεύουν στην ελπίδα, στην επικράτηση του καλού. Αποπροσανατολίζουν κοινωνίες, όπως την ελληνική ;

Απάντηση: Οι  άνθρωποι σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης κοιμούνται και ξυπνούν με τις ίδιες έννοιες, της επιβίωσης και της αντιμετώπισης των βιοτικών τους προβλημάτων. Τα χοϊκά τους στοιχεία έχουν τις ανάγκες τους, που προβάλλονται νυχθημερόν άμεσα και απαιτητικά. Αυτές οι ανάγκες οιστρηλατούν τον  άνθρωπο και τον υποχρεώνουν να αγωνίζεται μέρα νύχτα για την θεραπεία τους. Ο καθημερινός κόπος και μόχθος των ανθρώπων είναι σκληρός και ανελέητος και γίνεται με τον χρόνο περισσότερο απαιτητικός, όσο και οι κοινωνίες των ανθρώπων γίνονται πιο περίπλοκες.

Ένα ακόμη κοινωνικό φαινόμενο που κάνει πιο δραματική την ζωή των ανθρώπων, είναι η κοινωνική ανισότητα, η οποία με μέρα με την ημέρα γίνεται περισσότερο έντονη και μάλιστα κατά την γνώμη μου σε βαθμό κακουργήματος, γιατί προσπαθεί να περάσει την αντίληψη πως υπάρχουν άνθρωποι που αξίζει να είναι πλούσιοι και άνθρωποι που αξίζει να είναι φτωχοί και αυτό να γίνει πιστευτό ως μια φυσική και αναγκαία κατάσταση, όπως το νερό που πίνουμε.

Μπροστά σε αυτήν λοιπόν την κατάφορη κοινωνική αδικία, που γνωρίζουμε την αρχή της, αλλά όχι το τέλος της, ο άνθρωπος είναι ανυπεράσπιστος. Το μόνο που του απομένει από το κουτί της Πανδώρας  είναι η ελπίδα. Μόνο που η ελπίδα αυτή έπαψε γενικά να είναι υπόθεση των πολλών και έγινε ελπίδα για τον καθένα. Το «πρέπει όλοι μαζί να παλέψουμε ώστε να καταφέρουμε να κάνουμε την ελπίδα πραγματικότητα για το καλό όλων μας», έγινε «αγωνίσου μόνος σου να κερδίσεις την ζωή σου». Και αυτό βέβαια είναι αποτέλεσμα της στρατηγικής των λίγων να κυριαρχήσουν στους πολλούς. Άρα, και το υποστηρίζω αυτό, ο άνθρωπος παραπλανήθηκε όχι από την ελπίδα, αλλά από τους συγκεκριμένους που πάτησαν πάνω στην ελπίδα του για να τον παραπλανήσουν και να τον σπρώξουν να αγωνιστεί για το δίκιο του σε δρόμους αδιέξοδους.

Πληροφορίες για τα βιβλία μου

Τίτλος του έργου και εκδοτικός οίκος

  1. Δούλοι και δουλεία στον Όμηρο. Μέσα από την έρευνα στα έπη του Ομήρου, την Ιλιάδα και κυρίως την Οδύσσεια και την δραματική ποίηση ανιχνεύουμε πώς ήταν η ζωή των δούλων στην εποχή του Ομήρου. Πρόκειται για δουλεία πατριαρχικής μορφής, όπου ο δούλος έμπαινε στον οίκο με την μορφή μιας κατώτερης υιοθεσίας. Υπάρχουν όμως και στοιχεία που δείχνουν σταδιακά την πορεία προς την δουλεία των κλασικών χρόνων.

Πρόκειται για μελέτη και η  πρώτη έκδοση του βιβλίου έγινε το 1989 και διανεμήθηκε από τις εκδόσεις Πατάκη. Η δεύτερη έκδοση έγινε το 2007 από τις εκδόσεις Ατραπός.

  • Όπου και όπως δει. Από την διδασκαλία μου στους προπτυχιακούς φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Περιλαμβάνει βασικές οδηγίες για την διδασκαλία των ΑΕ από το πρωτότυπο. Οι σημειώσεις από την διδασκαλία δουλεύτηκαν εκ νέου, πλουτίστηκαν και εκδόθηκαν από τις εκδόσεις Ownbook to 2015. Το βιβλίο πλουτίστηκε με την συνεργασία δύο σπουδαίων φιλολόγων, της Νέλλης Τσενόγλου και της Έφης Φλαριώτη, που διέθεσαν δείγματα διδασκαλιών τους από το Γυμνάσιο και το Λύκειο αντίστοιχα.
  • Συνομιλώντας με την ποίηση. Δοκίμια εμπνευσμένα από το έργο σπουδαίων ποιητών μας. Κάθε μέρος περιλαμβάνει: το ποίημα, την ανάλυση και ανάπτυξη της κεντρικής του ιδέας, τις απόψεις μου σχετικά με το μήνυμα του ποιήματος. Το κάθε μέρος ολοκληρώνεται με ένα σύντομο αλλά και ουσιαστικό βιογραφικό του ποιητή. Το βιβλίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις ήτορ το 2016
  • Σημεία και τέρατα της μυθολογίας. Στηρίζεται στην ελληνική μυθολογία, περιέχει μόνον μυθολογικά τέρατα και παρουσιάζεται με δυνατή δραματοποίηση και μυθοπλασία. Το βιβλίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις ήτορ το 2017.
  • Ήρωες και Δαίμονες. Είναι μια τριλογία εμπνευσμένη από τα παλάτια της Ιθάκης. Το πρώτο μέρος αναφέρεται στον Λαέρτη, πατέρα του Οδυσσέα και τον έρωτά του για μια δούλη, την Ευρύκλεια, όπως και στον γάμο του με την Αντίκλεια. Στο δεύτερο μέρος μιλάει ο Οδυσσέας στον Ερμή τον Ψυχοπομπό καθοδόν προς τον Άδη, μετά τον θάνατο του βέβαια. Εκθέτει στον Ερμή και στις άλλες ψυχές που ακολουθούν την ίδια πορεία προς τον Άδη τις ενέργειες και την δράση του από την στιγμή που επέστρεψε στο  παλάτι του ως τον θάνατό του. Τέλος, στο τρίτο μέρος μιλάει η Πηνελόπη. Αναφέρεται στον γάμο της με τον Οδυσσέα και στις δυσκολίες που πέρασε είκοσι χρόνια χωρίς αυτόν. Και στα τρία μέρη υπάρχει δυνατή δραματοποίηση και μυθοπλασία. Το βιβλίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις Μπατσιούλας το 2018.
  • Εσύ να με λες Ηγερία. Αναφέρεται στην ίδρυση της Ρώμης που έγινε τον 8ο αι. π. Χ. Ιδρύθηκε από τον Ρωμύλο και θεμελιώθηκε νομοθετικά από τον Νουμά. Στηρίζεται σε στοιχεία ιστορικά και κυρίως μυθολογικά με πολλή μυθοπλασία και δραματικότητα (διαλόγους κλπ). Το βιβλίο εκδόθηκε το 2021 από τις εκδόσεις Εύμαρος.
  • Καλό δρόμο, Αρετή. Αναφέρεται στον κακό γάμο μιας νεαρής Ηπειρωτοπούλας από τα χωριά της Άρτας, η οποία όταν κατάλαβε για τα καλά ότι κινδυνεύει η ζωή της από την κακιά πεθερά της πήρε την τολμηρή για την εποχή της  (19ος αι.) απόφαση να φύγει από το σπίτι του άντρα της και ή να βρει ένα κατάλυμα να δουλέψει σαν άνθρωπος και να ζήσει με αξιοπρέπεια ή να πεθάνει αξιοπρεπώς αναζητώντας την ελευθερία στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της εποχής της. Το βιβλίο εκδόθηκε το 2023 από τις εκδόσεις Αρμός.

Υπάρχουν ακόμη και σύντομες μελέτες που εκδόθηκαν, όπως:

-Η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από την μετάφραση, 1992.

-Με αφορμή ένα ποίημα του Καβάφη. (Ποσειδωνιάται). Δοκιμή αγωνίας για την ελληνική γλώσσα, 1993.

-Η διαθεματική διδασκαλία. Πόσο πιο προσοδοφόρο θα γίνει το κάθε μάθημα, αν εξετασθεί σφαιρικά μέσα από ένα σύνολο επιστημών, 2004.

Υπό έκδοση βρίσκεται ένα ακόμη μυθιστόρημα με τον τίτλο: Δεν έχεις το δικαίωμα να θέλεις. Ακόμη φιλοδοξία μας είναι να γίνει μια τρίτη έκδοση της μελέτης μου Δούλοι και δουλεία στον Όμηρο.

Σεβασμός, υπακοή, φόβος Οι εγγυητές της βασιλικής εξουσίας

Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο μου: Εσύ να με λες Ηγερία, εκδ. Εύμαρος, 2021

Η Ηγερία είναι νύμφη των υδάτων. Είναι αυτή που ενέπνευσε ένα θνητό, τον Νουμά από την χώρα των Σαβίνων, να γίνει βασιλιάς στην θέση ενός ημίθεου, του Ρωμύλου που ίδρυσε την Ρώμη. Ο Νουμάς ως ο πρώτος νομοθέτης της Ρώμης θεμελίωσε και στήριξε το νέο βασίλειο με νόμους. Ηγερία για τον Ρωμύλο υπήρξε η θνητή κόρη από την χώρα των Σαβίνων Ερσίλια. Ο Ρωμύλος τρελά ερωτευμένος με την νεαρή κόρη την ονειρεύεται και ζει μαζί της μεταξύ ύπνου και εγρήγορσης και αυτή αν και απούσα με την παρουσία της τον ενισχύει στο έργο του. Ό,τι ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από αυτές τις συναντήσεις μεταξύ των δύο ερωτευμένων. Είναι ο έρωτας που γίνεται η γέφυρα και τα βράδια φροντίζει να συναντά ο ένας τον άλλον.

Εκείνη την νύχτα ο Ρωμύλος δεν κοιμήθηκε καθόλου. Δυο όνειρα κυριάρχησαν στο μυαλό του και του έκλεψαν την ηρεμία. Το πρώτο ήταν η όμορφη Ερσίλια. Μια σειρά από εικόνες γεμάτες πάθος και έρωτα με πρωταγωνίστρια την όμορφη κόρη από την χώρα των Σαβίνων κατέκλυσαν τον νου του. Η νεαρή Σαβίνα, φορώντας μια μακριά λευκή εσθήτα που άστραφτε στο φως και στο σκοτάδι, τον πλησίασε αργά και νωχελικά, άπλωσε το χέρι της και το έσμιξε με το δικό του. Τα δάχτυλά τους μπλέχτηκαν δυνατά και φαινόταν δύσκολο να λυθούν πια. Τον τράβηξε κοντά της και τον οδήγησε σε μια σκάλα ψηλή, μαρμαροντυμένη.

Την ακολούθησε χωρίς αντίσταση. Άρχισαν να την ανεβαίνουν με πατήματα αργά και σταθερά. Σταμάτησαν στην είσοδο ενός κτίσματος. Το κτήριο περιέβαλε ένας τοίχος ντυμένος με χαλκό, που τον αγκάλιαζε λουρίδα από γαλάζιο γυαλί. Η είσοδος του λαμπρού περιβόλου ήταν θύρα δίφυλλη φτιαγμένη επίσης από χαλκό με ασημένιους τους παραστάτες και χρυσό το λεοντοκέφαλο κρικέλι. Μπροστά από την αρχοντική θύρα στέκονταν δύο επίσης χάλκινοι φύλακες που φρουρούσαν την είσοδο. Στέκονταν αντιμέτωποι δύο λύκοι τεχνουργημένοι από ονομαστούς Έλληνες χαλκουργούς. Από την μια μεριά στεκόταν στα δυο του πισινά πόδια ο αρσενικός λύκος και είχε όψη άγρια καθώς έστρεφε το κεφάλι του στους επισκέπτες, για να φοβούνται οι εχθροί του βασιλιά. Από την άλλη μεριά της δίφυλλης θύρας στεκόταν όρθια στα τέσσερα πόδια της μια λύκαινα. Κάτω από την κοιλιά της κρέμονταν οι μαστοί της γεμάτοι γάλα και ανάμεσά τους δυο μωρά φτιαγμένα από κράμα χρυσού και χαλκού θήλαζαν δυνατά, γιατί ήθελαν να ζήσουν. Η λύκαινα είχε επίσης στραμμένο το κεφάλι της, για να την βλέπουν οι επισκέπτες όχι μόνον σαν μάνα αλλά και σαν προστάτη του οίκου.

Οι χάλκινες βαριές πόρτες του περιβόλου άρχισαν να ανοίγουν μαγικά και σύντομα μια απέραντη αυλή απλώθηκε μπροστά τους. Πανέμορφη αυλή, στολισμένη με κήπους, όπου ανθούσαν και καρποφορούσαν συκιές, αχλαδιές, μηλιές, ροδιές. Αλλού υπήρχαν αμπέλια φορτωμένα με σταφύλια, άλλα για κρασί, άλλα για τροφή. Υπήρχαν ακόμη σε άλλο σημείο της αυλής κήποι γεμάτοι με άνθη χιλίων χρωμάτων  να ομορφαίνουν τον χώρο και να μοσχοβολά η ατμόσφαιρα. Δυο βρύσες μεγάλες πότιζαν αυτόν τον παράδεισο. Άλλες βρύσες σε άλλο σημείο της αυλής και κοντά στο οίκημα πρόσφεραν δροσερό νερό για τις ανάγκες του πολυπρόσωπου παλατιού. Πουλιά τιτίβιζαν ανάμεσα στα δέντρα και μέλισσες φτερούγιζαν από ανθό σε ανθό. Τα τζιτζίκια όλα μαζί σαν σε συναυλία πλημμύριζαν με το τραγούδι τους κάθε σημείο του ανακτόρου.  Όπου δεν υπήρχαν δέντρα ή λουλούδια η αυλή ήταν στρωμένη με πέτρα πελεκητή που άρχιζε από την ασημένια είσοδο του περιβόλου και σταματούσε σε ένα ολόλαμπρο κτίσμα που τους περίμενε με ανοιχτές τις θύρες του, τις σμιλεμένες από χρυσό και χαλκό. Από έναν πρόδομο οδηγήθηκαν σε μια κεντρική ορθογώνια αίθουσα μεγάλων διαστάσεων, όπου στην μια στενή της πλευρά υπήρχαν δυο θρόνοι ντυμένοι με χρυσάφι για τον βασιλιά και την βασίλισσα.  Γύρω, στους άλλους τοίχους είχαν τοποθετηθεί ξύλινα καθίσματα ομορφοσκαλισμένα για τους καθημερινούς επισκέπτες και τραπέζια για τα συμπόσια και τις συζητήσεις.  Γιατί το παλάτι του βασιλιά ήταν έδρα της πολιτικής, της οικονομίας, της κοινωνικής ζωής της πόλης. Στην μέση της αίθουσας έκαιγε μια μεγάλη φωτιά σε ένα τεράστιο  χάλκινο μαγκάλι, θαμμένο κατά το ήμισυ στο έδαφος του μεγάρου, και πάνω από την φωτιά υπήρχε άνοιγμα στην οροφή, για να φεύγει ο καπνός. Το μαγκάλι περιέβαλαν στοργικά τέσσερις τετράγωνοι πεσσοί που η κορυφή τους άγγιζε την οροφή στην έξοδο του καπνού. Οι τοίχοι της μεγάλης αίθουσας, του μεγάρου όπως συνήθιζαν να το αποκαλούν, ήταν στολισμένοι με ωραίες τοιχογραφίες εμπνευσμένες από την καθημερινή ζωή. Σκηνές από την καλλιέργεια της γης, σκηνές κυνηγιού, σκηνές λατρευτικές, άλλες με ζωοθυσίες, σκηνές πολεμικές, ειδυλλιακά τοπία θαύμαζε ο κάθε επισκέπτης.  Το πάτωμα όλο μια ζωγραφιά από ψηφιδωτό με λουλούδια, ζώα και πουλιά σε ωραία χρώματα.

Γύρω από την κεντρική αίθουσα υπήρχαν πολλά κτίσματα πολυτελή, ιδιαίτερα διαμερίσματα για τους ενοίκους του παλατιού, στολισμένα με πέτρα πελεκητή, με χάλκινες θύρες, με ωραίες παραστάσεις στους τοίχους. Ανάμεσά τους βέβαια στην κορυφή του Παλατίνου λόφου ξεχώριζε σε μεγαλείο και πολυτέλεια το διαμέρισμα του βασιλικού ζεύγους. Υπήρχαν ακόμη ιερά μέσα σε άλση καταπράσινα, καθώς και βωμοί αφιερωμένοι σε θεούς και θεές. Υπήρχαν πολλές αποθήκες για την φύλαξη της παραγωγής σε τρόφιμα και άλλα είδη, καθώς και χώροι εργαστηρίων για τους τεχνίτες-δημιουργούς  του βασιλιά.  Όλα αυτά με τον τρόπο που τα δίδασκαν οι αρχιτέκτονες της Τυρρηνίας και του Λατίου και που τα είχαν με την σειρά τους διδαχθεί από Έλληνες αποίκους. Έλληνες δίδασκαν τρόπο ζωής, τέχνη και πολιτισμό  στα διάφορα βασίλεια  της Ιταλίας. Τώρα θα γίνονταν οι δάσκαλοι και στο νέο βασίλειο που εκυοφορείτο στα όνειρα του Ρωμύλου.

Ο Ρωμύλος κοίταξε όλο το συγκρότημα του παλατιού, καθώς και τα υπερπολυτελή διαμερίσματα του βασιλικού ζεύγους. Θαύμασε τον πλούτο και την αρχοντιά. Αλλά φοβήθηκε κιόλας. Δεν ήταν τόσο πολυτελή τα παλάτια στην Άλβα Λόγκα. Έπειτα αυτός είχε μεγαλώσει στην καλύβα του χοιροβοσκού, τόσο μακριά δεν έφταναν τα όνειρά του. Η Ερσίλια το κατάλαβε. Του έσφιξε το χέρι.

«Το παλάτι του βασιλιά είναι η δύναμή του. Όλος αυτός ο πλούτος θα τραβήξει τον θαυμασμό των γεωργών και των ποιμένων που κατοικούν εδώ, αλλά και όποιων άλλων κατοικήσουν στην περιοχή. Θα καταλάβουν ότι μέσα σε ένα τέτοιο αρχοντικό μόνον κάποιος ανώτερός τους, σπουδαίος και σημαντικός αλλά και ευνοημένος από τους θεούς, μπορεί να κατοικεί. Μέσα από αυτό το παλάτι θα μπορείς να δείξεις στον λαό σου την δύναμή σου, γι’ αυτό στέκεσαι ψηλότερα από αυτούς,  αλλά θα δείξεις και την ανθρωπιά σου.  Ό,τι θα τους προσφέρεις, θα σε κάνει και πιο σπουδαίο στην συνείδησή τους. Μόνον έτσι θα κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους για να μπορείς να τους οδηγήσεις όπου θέλεις. Θα τους καλείς και υπάκουα θα σε ακολουθούν. Σεβασμός, υπακοή, φόβος. Αυτοί είναι οι εγγυητές της επιτυχίας της εξουσίας ενός βασιλιά».

Ομολογουμένως η σκέψη του δεν είχε φτάσει τόσο μακριά. Το βασίλειο, η πόλη προϋποθέτει μια κοινωνική πραγματικότητα και τα των κοινωνιών δεν είναι ποτέ απλά. Γιατί δεν είναι το άθροισμα, ο αριθμός των μελών που συναπαρτίζουν μια κοινωνία. Είναι τα θέλω και οι ανάγκες των ανθρώπων της, που για να συνυπάρξουν ομαλά, για να υπάρξει αρμονία, σημάδι ευνομούμενης πολιτείας, πρέπει να βρεθεί ανάμεσά τους η χρυσή τομή. Γύρισε να το πει στην όμορφη συντρόφισσά του, αλλά  διαπίστωσε πως βρισκόταν μόνος στην κορυφή του Παλατίνου λόφου, ανάμεσα σε δέντρα που θα έπρεπε να κοπούν, για να αφήσουν χώρο να χτιστεί το κέντρο του βασιλείου, το ανάκτορο.